Connect with us

IN-THE-NEWS

FDA темекі мен түтінсіз өнімдердің тәуекелдерін салыстырды

Published

on

By

АҚШ-тың Азық-түлік және дәрі-дәрмек сапасын бақылау басқармасы (Food & Drug Administration – FDA) жанбайтын темекі өнімдерінің денсаулыққа қауіпті төмендетуге көмектесетінін анықтады.

Көптеген дәрігер мен сарапшылар зиянсыз темекі өнімдері болмайтынына және темекіні толық тастау денсаулыққа ең тиімді таңдау екенімен келіседі. Дегенмен, темекі шегуге тәуелділік үлкен кедергі тудырады. Сондықтан мамандардың көмегінсіз оны тастау бәріне қолжетімді емес. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының деректері бойынша, темекіні бірінші әрекетте тастағандар саны 4-7 пайызды ғана құрайды.

“Тәуелділік – бұл, шын мәнінде, ауру. Сондықтан денсаулығына алаңдайтын темекі шегетіндер үшін тәуекелдер жайлы ақпарат алу және мамандарға жүгіну маңызды. Әртүрлі ғылыми зерттеулер мен дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей, темекінің ең зиянды түрі – жанатын темекіден бас тарту арқылы тәуекелдерді төмендетуге болады. Оларға қарағанда, түтінсіз баламаларда зиянды заттар аз, және бұл туралы зерттеулер жыл сайын артып келеді”, – деп атап өтті онколог-гастроэнтеролог, “Еуразиялық онкологтар, хирургтар және оңалту мамандары қауымдастығы” қоғамдық ұйымы төрағасының орынбасары Гаухар Исақова.

Тәуелділікке никотин себеп болатыны ғылыми дәлелденген. Дегенмен, темекімен байланысты аурулардың барлығын тек никотин туындатпайтыны да ғылыми дәлелденді. Ауруға шылым шегу кезінде бөлінетін түтін себеп болады. Онда көптеген зиянды зат бар. Сол себепті зиянды азайту тұжырымдамасы (ЗАТ) зияны азырақ баламаларды қолдап, денсаулыққа зиянды әсерлерді азайту тәсілі ретінде шылым шегушілерге жанбайтын баламаларға көшуді ұсынады. Англия, Швеция, Жапония, Жаңа Зеландия және басқа елдерде зиянды азайту қағидаттары темекі шегушілердің санын азайтып, халықтың денсаулығына келетін зиянды төмендетуге көмектесуде.

Осындай ғылыми негізделген тәсілдің тиімділігін АҚШ-тың Азық-түлік және дәрі-дәрмек сапасын бақылау басқармасы (FDA) жүргізген тәуелсіз зерттеуі де растады.

Бұл АҚШ Денсаулық сақтау министрлігінің құрылымына жататын беделді агенттік “Темекі өнімдерінің тәуекелдерін салыстыру” атты құжат жариялады. Онда темекі өнімдерінің ешқайсысы қауіпсіз болмағанымен, әртүрлі темекі өнімдерімен байланысты денсаулық тәуекелдерін жіктеуге болатыны мойындалған. Жанбайтын темекі өнімдері, мысалы, қыздырылатын темекі мен басқа да түтінсіз баламалар, әдетте, жанатын темекілер мен жану процесін қажет ететін басқа темекі өнімдеріге қарағанда денсаулыққа азырақ қауіп төндіреді.

FDA атап көрсетеді: ешбір темекі қауіпсіз емес, сондықтан темекі шекпейтін жастар мен ересектер электрон темекілерді тұтынуды әу бастан бастамағаны жөн. Бірақ темекі шегетін ересектер үшін жанатын темекіден толықтай түтінсіз баламаларға ауысу көптеген зиянды химиялық заттардың әсерін азайтуы мүмкін.

“Алайда, олардың кәдімгі темекіден толықтай түтінсіз баламаларға ауысуы маңызды. Өйткені темекіні түтінсіз өнімдермен ұзақ уақыт бірге қолдану денсаулыққа тек темекі шегуге ұқсас зиян келтіруі мүмкін”, – делінген құжатта. READ FULL STORY HERE>>>CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>

Қазіргі таңда FDA темекі және ментол дәмі бар электронды темекінің 34 өнімін және құрылғысын мақұлдады. Бұл өнімдер токсикологиялық бағалауды қоса алғанда, қатаң ғылыми тексеруден өтті, және FDA олардың қоғамдық денсаулық сақтау стандарттарына сәйкес келетінін анықтады.

FDA-да арнайы Темекі өнімдері орталығы (CTP) бар. Ол темекіден бас тартуға арналған ақпараттық материалдар әзірледі. Тәуекелдерді төмендетіп, зияны аздау темекі өнімдеріне көшуге шешім қабылдаған адамдарға қолдау көрсететін Ұлттық онкология институтының Smokefree.gov сайтымен серіктестік орнатты.

CTP мәліметінше, темекі өнімдерін тұтынатын көптеген адам никотин туралы және әртүрлі темекі өнімдерінің тәуекелдері туралы қате түсінікте. Ғылыми деректер түтінсіз баламаларда әдеттегі темекіге қарағанда зиянды заттар аз екенін айқын көрсетсе де, көптеген темекі шегетіндер оларды кәдімгі темекіден зияны аз емес немесе тіпті зиянды деп санайды.

“Салыстырмалы тәуекел ұғымы күрделі және темекі шегушілерді осы тақырып бойынша хабардар ету әрекеттері нақты деректерге негізделуі маңызды. CTP білім беру стратегиялары мен тәсілдерін әзірлеуге негіз болатын ғылыми білімді зерттеулер арқылы жинақтауды жалғастыруда”, – деп FDA зерттеуінде атап өтілген.

Counterfactual Consulting компаниясының басшысы және Ұлыбритания үкіметінің денсаулық сақтау саласындағы кеңесшісі Клайв Бейтс те темекі түтінінде шамамен 6 мың зат пен қосылыс бар екенін, олардың шамамен 70-і улы және канцерогенді екенін атап өтеді.

“Қазіргі технологиялар жану процесінен аулақ болуға мүмкіндік берді. Мысалы, темекіні қыздырып, бірақ жақпайды. Зерттеулер қыздыру кезінде бөлінетін аэрозольде темекі түтініне қарағанда зиянды заттардың 90-95%-ға аз екенін көрсетті”, деп түсіндіреді Бейтс.

Ол сондай-ақ АҚШ-тағы зерттеулерді мысалға келтіріп, темекі өнімдерін бұрын темекі шеккен, бірақ кейіннен түтіннің зиянын түсінген адамдар жиі қолданатынын көрсетті.

READ FULL STORY HERE>>...CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>
Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

IN-THE-NEWS

СҚО-да ауыл алкогольден толық бас тартқан

Published

on

By

СҚО-да Аққайың ауданындағы Дайындық ауылының тұрғындары екі жыл бұрын алкогольден толық бас тартқан. Содан бері мұнда бірде-бір ауыр немесе аса ауыр қылмыс тіркелмеген. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Фото: polisia.kz

Жергілікті тұрғындар “алкоголь туралы ойлайтын шама жоқ, жұмыс істеу керек”,- деген ұстанымда. 

Мұнда жергілікті “Дайындық” ЖШС тұрғындарды жұмыспен қамтамасыз етіп отыр. Оның директоры Біржан Шаймерденов алкогольден бас тартудың бастамашыларының бірі болған. READ FULL STORY HERE>>>CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>

“Біз мұнда жұмыс істей бастаған кезде ауылда 28 аула болған. Қазір 80-нен асты. Халық тығыздығы 315 адам. Адамдарды өзімізге шақырып, өндірісті арттырамыз”, – деді ол.

Сондай-ақ, кәсіпорынның қолдауымен әлеуметтік инфрақұрылым құрылуда. Мұнда адамдардың дамуға, спортпен шұғылдануға мүмкіндігі бар. Жергілікті мектепте 97 оқушы бар. 



“Дайындық құрамына кіретін Ленин ауылдық округіне органдарда он жылдан астам тәжірибесі бар тәжірибелі учаскелік инспектор Ади Мұқжанов қызмет көрсетеді. Қазір оның осы ауылдағы басты алаңдаушылығы — интернет-алаяқтықтың алдын алу. Ал алкогольдің алдын алу ауылдағы қылмысты азайтқан”, — дейді аудандық бөлім бастығы Әлнұр Ахмедьяров.

READ FULL STORY HERE>>...CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>
Continue Reading

IN-THE-NEWS

Мопедтерге қатысты заң күшіне енген соң жеткізу қызметі қымбаттай ма – Сарапшы жауап берді

Published

on

By

Қазақстанда мопедтерге қатысты заңның күшіне енуіне байланысты қала ішіндегі жеткізу қызметі қымбаттауы мүмкін. Автосарапшылардың болжауынша, самокат пен мопедшілердің жүргізуші куәлігін алуға, мемлекеттік нөмір тағуға міндеттейтін тәртіп курьер санын біршама қысқартады. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі 31-арнаның Информбюро жаңалықтар бағдарламасына сілтеме жасап хабарлайды.

Фото: Pixabay.com

Қала ішінде тапсырыс берушілердің асы мен затын мопедпен тасып табыс тапқан Наурызбек Сабыров жеткізу қызметімен айналысуды жарты жыл бұрын бастаған. Сөзіне сенсек, оның күнделікті кірісі 20 мың теңгеге жетеді.

“Басында жаяу курьер болып шықтым. Содан ақшамды жинап мопед алып, мопедпен шығып жүрмін. Енді тіркейін деп жатырмын, жүргізуші куәлігім бар, уайымдамаймын. Курьерлер азайса, қызмет қымбаттайды ғой. Енді 50%-ы балалар ғой. 16-17 жаста”, – деді курьер Наурызбек Сабыров.

Ал автосарапшылардың пікірінше, курьер қызметі қымбаттайды, бірақ айтарлықтай емес. Өйткені жеткізу қызметінің мол табысынан қағылмау үшін мопед мінгендер заңға сай жүруге тырысады дейді. Нәтижесінде жол тәртібі реттеледі деген пікірде. READ FULL STORY HERE>>>CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>

“Осылайша біз бұл қызметпен кәмелетке толмаған жеткіншектердің айналысуына жол бермей, олардың өміріне қауіпті азайтамыз. Заңға сәйкес, мопедті техникалық тексеруден де өткізу міндет. Ал ол қымбат тұрмайды. Сондықтан курьерлер шығынға бата қоймас. Әуелі қауіпсіздік маңызды екенін ескергеніміз жөн. Жаңа заң жол апатын азайтады”, – деді сарапшы Алексей Алексеев.

Бүгінде жеткізушілер өз қызметін мопедке мініп қана емес, осындай электросамокаттарды да тізгіндеп іске асырып жатыр. Сондықтан ертеңгі күні заң күшіне енсе, мопедшілер қатары азайғанмен, жеткізушілер қызметі тоқтамайды дейді сарапшылар.

Айта кетсек, келесі жылдың сәуіріне дейін еліміздегі мопед мінгендер мемлекеттік нөмір тағып, “А” және “А-1” санатындағы жүргізуші куәлігін алуы қажет. Көлік құралының ауаға шамадан тыс улы газ бөліп, қозғалыс кезінде артық дыбыс шығаруына жол берілмейді. Заң сақтамағандар автокөлік жүргізушілерімен бірдей жауапкершілікке тартылады.

READ FULL STORY HERE>>...CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>
Continue Reading

IN-THE-NEWS

Өрт шыққан үйдің мұржасынан баллон табылды

Published

on

By

Төтенше жағдай министрі Шыңғыс Әрінов Жітіқарадағы 5 баланың өліміне не себеп болғанын айтты. Министрдің айтуынша, үйдің мұржасынан бөгде зат табылған. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі КТК арнасына сілтеме жасап хабарлайды.

Фото: Видеодан скрин

Өрт шыққан үйдің мұржасынан кішкентай баллон табылған.

“Көмір пеші болған. Мұржа жүйесі тазартылмаған екен. Сондай-ақ мұржаның ішіне баллон салып жіберген. Баллон кішкентай. Ол сондай екен… Салдарынан жарылыс болып отыр”, – дейді Шыңғыс Әрінов. READ FULL STORY HERE>>>CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>

Баллонның мұржада қалай пайда болғаны белгісіз. “Балалар салып жіберуі мүмкін бе?” деген сұраққа төтенше жағдай министрі тергеу жұмыстары аяқталған соң жауап беретінін айтты.



Еске салсақ, бұған дейін Қостанай облысында үйден өрт шығып, бес бала тірідей жанып кеткені туралы жазған едік. Кейіннен өрт кезінде балалардың анасының достарына қонаққа кеткені, ал әкелерінің түрмеде екені анықталды. 5 баланың анасының үстінен қылмыстық іс қозғалды. 

READ FULL STORY HERE>>...CLICK HERE TO CONTINUE READING>>>
Continue Reading

Trending

error: Content is protected !!